Μεταφράζοντας τον σεισμό σε ‘hypermedium’

Πέμπτη 4 Μαρτίου 2021, 2:00–3:30μμ

Εισηγήτρια: Μαρία Οικονόμου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια
Τμήμα Γερμανικής Γλώσσας και Φιλολογίας ΑΠΘ

Περίληψη

Το 1953, μία ακολουθία σεισμών αυξανόμενης έντασης και διάρκειας τριών μηνών επρόκειτο να ισοπεδώσει ολοκληρωτικά πόλεις των Ιονίων νήσων, να προκαλέσει εκατοντάδες θύματα, χιλιάδες τραυματίες και άστεγα άτομα και να προκαλέσει το ενδιαφέρον γεωλόγων και σεισμολόγων διεθνώς. Η, τότε ακόμη άγνωστη, Aγγλοελληνίδα συγγραφέας Kay Cicellis θα μεταβεί, κατόπιν εντολής του BBC, στο νησί της Κεφαλλονιάς, για να καλύψει το ριζικό αυτό συμβάν, να φωτογραφίσει τις ολέθριες συνέπειές του και να «μεταφράσει» την κατάσταση έκτακτης ανάγκης σε λέξεις. Τότε, θα αρχίσει να γράφει το πεζογράφημα The Death of a Town (το οποίο θα γίνει με ενθουσιασμό δεκτό από το αγγλικό κοινό), ενώ, ταυτοχρόνως, δουλεύει το ίδιο το κείμενο ως ραδιοφωνικό θεατρικό, ως «radio play». Κατά ενδιαφέροντα τρόπο και αναλόγως, θα λέγαμε, προς τις μετατοπίσεις του σεισμού, το κείμενο The Death of a Town αρχίζει να μετατοπίζεται και να ολισθαίνει. Εκτρέπεται από τη μία εκδοχή σε μια άλλη εκδοχή του εαυτού του, αφού μεταφράζεται στα γερμανικά, βραζιλιάνικα, ιαπωνικά και ελληνικά, αναδιατυπώνοντας την ιστορία του σεισμού σε διαφορετικές γλώσσες, σε διαφορετικά μέσα. Ακριβώς σε αυτά τα θέματα της «μετάφρασης» και της «διαμεσικότητας» εστιάζει το παρόν σεμινάριο. Συγχρόνως, όμως, θέτει και το ερώτημα της μεταφοράς όλων αυτών των εκδοχών, που απαρτίζουν το σύμπλεγμα The Death of a Town, σε ένα άλλο πεδίο: στο ψηφιακό εν προκειμένω, στο πεδίο του Computer-Hypermedium.

Σύντομο Βιογραφικό

Η Μαρία Οικονόμου είναι, από τον Αύγουστο του 2019, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Γενικής και Συγκριτικής Γραμματολογίας στο Τμήμα Γερμανικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ. Κατείχε ως τον Ιούλιο του 2019 τη θέση «Αυστριακής Γυναικείας Επιστημονικής Αριστείας» στο Ινστιτούτο Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Βιέννης, όπου εργάστηκε από το 2008. Δίδαξε επί σειρά ετών στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου (2001–2007) και διετέλεσε δις επισκέπτρια ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον (2011–2014). Μεθοδολογικά ανήκει σε εκείνο το πεδίο το οποίο, στο μεταξύ, είθισται να αποκαλείται «Medienkomparatistik» ή «Comparative Media Studies» και εξετάζει αντικριστά τη λογοτεχνία με τα άλλα «μέσα» (τον κινηματογράφο, τη φωτογραφία ή τη ζωγραφική εν προκειμένω). Η διδασκαλία και η έρευνά της διαπερνιούνται προγραμματικά από ένα κοινό στοιχείο: το σταυροδρόμι και τη μεθόριο – είτε πρόκειται για την ποιητική της μετανάστευσης και για φαινόμενα μετάφρασης, είτε για την κινητικότητα του μύθου και τη διασταύρωση κειμένου και εικόνας. Για περισσότερες πληροφορίες, βλ. http://mariaoikonomou.com/.